Rachunkowość w zakładzie ubezpieczeń

Polityka rachunkowości w wymiarze globalnym, makroekonomicznym oraz mikroekonomicznym, w odniesieniu do zakładów ubezpieczeń. Znaczenie etyki i profesjonalizmu w tym obszarze. Model działalności i operacje ubezpieczeniowe. Pojęcie efektywnego systemu zarządzania w zakładzie ubezpieczeń oraz parametry charakteryzujące zdolność kontynuacji działalności ubezpieczeniowej: kapitałowy wymóg wypłacalności, minimalny wymóg kapitałowy, środki własne podstawowe, uzupełniające, dopuszczone, rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe dla celów wypłacalności, relacje między nimi występujące oraz rola rachunkowości jako źródła informacji finansowej w tym zakresie. Kategorie określające rentowność zakładów ubezpieczeń (przychody i koszty działalności ubezpieczeniowej) ich czynniki sprawcze i specyfika raportowania). Treść ekonomiczna a forma prawna w różnych obszarach działalności ubezpieczeniowej. Mechanizmy zachowania współmierności merytorycznej i czasowej: aktywowanie kosztów, rezerwy techniczno-ubezp

Celem zajęć jest zaprezentowanie specyfiki działalności ubezpieczeniowej w kontekście prawa bilansowego obowiązującego w kraju oraz w skali międzynarodowej. Przedmiot prezentuje zasady prowadzenia rachunkowości w tego rodzaju podmiotach zarówno w ujęciu modelowym jak i praktycznym. Uwypuklając przede wszystkich atrybuty rachunkowości niewystępujące generalnie poza sferą ubezpieczeniową ma za zadanie dostarczenie wiedzy i umiejętności w stopniu umożliwiającym profesjonalne zachowanie w tym obszarze.

Literatura podstawowa:

1. 1. Jonas K. Szkarłat-Koszałka A. ?Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i otwartych funduszy emerytalnych Wydawnictwo?, "DEBET" s.c. Marta Stępień Zofia Wydymus, 2014, ISBN: 9788391093641

2. Jonas K. ?Rachunkowość zakładów ubezpieczeń?; Wydawnictwo: "DEBET" s.c. Marta Stępień Zofia Wydymus, 2015, ISBN: 9788391093658

3. Hołda Artur, Staszel Anna ?Rachunkowość finansowa ubezpieczyciela? Wydanie 1; C.H. Beck, 2014, ISBN: 9788325566838

4. Kiziukiewicz Teresa ?Rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych i instytucji finansowych?; PWE, 2014, ISBN: 9788320821246

5. A. Helin ?Ustawa o rachunkowości. Komentarz?, Wydanie 7; Wydawnictwo: C.H.Beck, 2017

6. ?Ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. Komentarz?, red. P. Wajda, M. Szczepańska, Wydawnictwo: Wolter Kluwer Polska SA, Warszawa 2017

7. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej oraz związane z nimi interpretacje ogłoszone w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej

8. Ustawa z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (tj. Dz. U. z 2019 r. poz. 351 z późn. zm.)

9. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 kwietnia 2016r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji (Dz.U. z 2016r. poz. 562)

10. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2001r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (tj. Dz.U. z 2017r. poz. 277)

11. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 lutego 2016 r. w sprawie formy oraz sposobu sporządzenia przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji danych i informacji do celów nadzoru (Dz.U. 2016 poz. 236)

12. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2016r. w sprawie dodatkowych sprawozdań finansowych i statystycznych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji (tj. Dz.U. z 2018r. poz. 392)

13. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 maja 2016r. w sprawie rocznych i półrocznych sprawozdań ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego (Dz.U. z 2016r. poz. 789)

14. Jonas K., Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Zarys problematyki, Difin, 2019.

15. Lament M., Zasady oceny sytuacji finansowej zakładu ubezpieczeń, [w:] Ronka-Chmielowiec W. (red.), Ubezpieczenia, CH Beck, Warszawa 2016. ISBN 978-83-25-560782, s. 254-277.

16. Kiziukiewicz T., Rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych i instytucji finansowych; PWE, 2014.

Literatura uzupełniająca:

1. Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/35 z dnia 10 października 2014r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz. Urz. UE L 12 z 17.01.2015 z późn. zm.)

2. Ustawa z dnia 11 września 2015r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (tj. Dz. U. z 2020r. poz. 895 z późn. zm.)

3. Wytyczne w sprawie ujmowania oraz wyceny aktywów i zobowiązań innych niż rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe EIOPA-BoS-15/113 PL

4. Wytyczne dotyczące systemu zarządzania EIOPA-BoS-14/253 PL

5. Wytyczne dotyczące sprawozdawczości i publicznego ujawniania informacji EIOPABoS-15/109

6. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2450 z dnia 2 grudnia 2015r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne w odniesieniu do wzorów formularzy na potrzeby przekazywania informacji organom nadzoru zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE

7. Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2452 z dnia 2 grudnia 2015r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne w odniesieniu do procedur, formatów i wzorów formularzy dotyczących sprawozdania na temat wypłacalności i kondycji finansowej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE

8. E. Spigarska, Wielowymiarowość sprawozdawczości zakładów ubezpieczeń (prawo bilansowe, wypłacalność II, BION, GUS), Studia Oeconomica Posnaniensia. - 2018, Vol. 6, no. 7, s. 63-81.

9. A. Karmańska: Gospodarka finansowa zakładów ubezpieczeń gospodarczych. W: Ubezpieczenia non-life, Ewa Wierzbicka (red), CeDe Wu, 2010

10. A. Karmańska: Rachunkowość zarządcza ubezpieczyciela. Modelowanie na podstawie rachunku kosztów działań. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2003

11. Karmańska Anna ( red. ) - Rachunkowość finansowa zakładów ubezpieczeń. Pojęcia, problemy, zadania. Difin 2003.

12. Karmańska A., Łada M. Ujawnianie obszarów i czynników ryzyka w sprawozdaniach z działalności spółek giełdowych ? obserwacje wobec zmian regulacji prawnych. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 103 (159), 2019, s. 39-62.

13. Karmańska A., Zarządzanie w warunkach ryzyka i kwestia hazardu w ubezpieczeniach, W: Zarządzanie w warunkach ryzyka, red. Adam Śliwiński, Oficyna Wydawnicza SGH, 2019, s. 69-96.

Wiedza:

Student jest w stanie:

1. przedstawić współczesne kierunki rozwoju funkcji informacyjnej rachunkowości w zakładzie ubezpieczeń i wskazać obszary w organizacji i dokumentacji rachunkowości wrażliwe na te zmiany

2. określić - przy okazji tworzenia zakładowego planu kont - konieczne kryteria klasyfikacyjne w zakresie ewidencji przychodów i kosztów specyficznych dla działalności ubezpieczeniowej

3. określić różne metody początkowej i bilansowej wyceny składników aktywów i pasywów w zakładzie ubezpieczeń i dokonać selekcji wskaźników finansowych właściwych do wykorzystywania w analizie sprawozdawczości finansowej zakładów ubezpieczeń.

Umiejętności:

Student potrafi:

1. dokonać dekretacji dokumentów związanych ze składkami, odszkodowaniami i świadczeniami, reasekuracją, rezerwami i lokatami w zakładzie ubezpieczeń,

2. zidentyfikować - znając zagadnienie monitorowania wypłacalności zakładu ubezpieczeń - przesłanki ryzyka

3. sporządzić sprawozdanie finansowe zakładu ubezpieczeń i ocenić w oparciu o nie jego sytuację finansową i ocenić adekwatność polityki rachunkowości dla przykładowego zakładu ubezpieczeń.

Kompetencje społeczne:

Student rozumie:

1. znaczenie społeczne działalności ubezpieczeniowej i dobrze diagnozuje obszary wymagające szczególnie wnikliwej oceny prawidłowości zastosowania zasad rachunkowości w sprawozdaniu finansowym zakładu ubezpieczeń

2. jak ważne jest etyczne wykorzystanie wiedzy z zakresu rachunkowości finansowej w zakładzie ubezpieczeń w podejmowaniu decyzji w zarządzaniu przedsiębiorstwami z tego sektora.

egzamin tradycyjny-pisemny: 30.00%

egzamin testowy: 20.00%

kolokwium: 25.00%

referaty/eseje: 12.00%

ocena z ćwiczeń: 13.00%