Historia myśli ekonomicznej

Metodologia ekonomii. Merkantylizm. Fizjokratyzm. Ekonomia klasyczna. Szkoła historyczna. Ekonomia marksowska. Ekonomia neoklasyczna. Instytucjonalizm. Ekonomia schumpeterowska. Ekonomia keynesowska. Monetaryzm.

Celem wykładu z historii myśli ekonomicznej jest: 1. prezentacja, porównanie ze sobą i ocena głównych teorii ekonomicznych, 2. pokazanie, że rozwój myśli ekonomicznej zależy od zmian w gospodarce, a jednocześnie teoretyczne rekomendacje dotyczące polityki gospodarczej mają wpływ na gospodarkę, 3. pokazanie, że w danym czasie (także obecnie) nie ma jednej powszechnie akceptowanej teorii ekonomicznej. Jest jedynie teoria dominująca (standard, paradygmat ekonomii).

Historia myśli ekonomicznej należy zarówno do teorii ekonomii, jak i historii nauki. Podczas wykładu są przedstawiane zarówno te poglądy ekonomiczne, które zostały uznane za standard (paradygmat) ekonomii w swoim czasie, jak i te, które były opozycyjne w stosunku do nich. Zmienność poglądów ekonomicznych wynika ze zmian mających miejsce w gospodarce, co tłumaczy zmianę standardu. Pod koniec XVIII wieku - w oparciu o dorobek wczesnej myśli ekonomicznej, przede wszystkim merkantylizmu i fizjokratyzmu - zaczęła kształtować się ekonomia klasyczna, która wraz z ekonomią neoklasyczną oraz nową ekonomią klasyczną (głównie monetaryzmem) tworzy tzw. główny nurt ekonomii, stworzony do opisu gospodarki rynkowej. Problemy społeczne i gospodarcze, które występują w gospodarce rynkowej, przyczyniły się do rozwoju alternatywnych ujęć. Początkowo były nimi szkoła historyczna, której przedstawiciele negowali istnienie ogólnie obowiązujących praw ekonomii, socjalizm utopijny i ekonomia marksowska. Współcześnie znaczenie tych teorii uległo silnemu ograniczeniu, natomiast rozwinęły się i utrzymują swoje pozycje ekonomia instytucjonalna (w tym schumpeterowska - ewolucyjna) oraz keynesowska, której ukształtowanie jest dziełem poprzedników i następców Keynesa.

Literatura podstawowa:

Bartkowiak, Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2008 i 2019; Landreth, Colander, Historia myśli ekonomicznej, PWN, Warszawa 1998;

Stankiewicz, Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 2000.

Literatura uzupełniająca:

Blaug, Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, PWN, Warszawa 1994; A.Glapiński, Kapitalizm, demokracja i kryzys państwa podatków. Wokół teorii Josepha Aloisa Schumpetera, SGH, Warszawa 2003; A.Glapiński, Meandry historii ekonomii. Między matematyką a poezją, SGH, Warszawa 2006; W.Nasiłowski, Zarys historii myśli ekonomicznej, Key Text, Warszawa 2003.

Wiedza:

Student ma:

1. pogłębioną wiedzę z teorii ekonomii w stosunku do wiedzy uzyskanej w trakcie zajęć z podstaw ekonomii, mikroekonomii i makroekonomii,

2. usystematyzowaną wiedzę z teorii ekonomii, którą może przypisać do odpowiednich szkół myślenia, a także do czołowych twórców ekonomii,

3. wiedzę umożliwiającą rozpoznawanie podstawowych zagadnień ekonomicznych w ramach realnych systemów gospodarczych w różnych epokach.

Umiejętności:

Student jest w stanie:

1. dokonywać oceny aktualnych zdarzeń gospodarczych z punktu widzenia różnych teorii ekonomicznych,

2. przypisać poglądy ekonomiczne, w tym odnoszące się do bieżących wydarzeń gospodarczych, konkretnym teoriom ekonomicznym i dokonywać ich oceny w ramach tych teorii,

3. dokonywać oceny wypowiedzi na tematy gospodarcze przedstawicieli nauki oraz praktyki gospodarczej,

4. śledzić i/lub brać udział w debatach ekonomicznych.

Kompetencje społeczne:

W przypadku zainteresowania absolwenta pracą naukową historia myśli ekonomicznej służy:

1. dokonaniu przez niego wyboru własnego pola badawczego,

2. poprawnemu umiejscowieniu własnego pola badawczego w całokształcie myśli ekonomicznej.

egzamin testowy: 67.00%

referaty/eseje: 33.00%