Ekonomia emerytalna

Patrz semestralny plan zajęć.

Poznanie przez studentów modelu dochodu permanentnego i dochodu w cyklu życia jako tła wyborów, będących przedmiotem badania ekonomii emerytalnej. Omówienie czynników warunkujących istnienie systemów emerytalnych na świecie. Omówienie wpływu czynników demograficznych na system emerytalny. Prezentacja podstawowych wyników teoretycznych opartych o stosowanie modeli nakładających się pokoleń (OLG). Rozszerzenie analizy teorii wyboru konsumpcji w czasie o wpływ mechanizmów podziału bieżącego dochodu między pracujących a emerytów na całą gospodarkę. Prezentacja różnych form architektury systemu. Omówienie bodźców generowanych przez system emerytalny - rynek pracy, rynek kapitałowy, stopa oszczędności. Przygotowanie słuchaczy do ewaluacji wpływu różnych form architektury systemu emerytalnego na gospodarkę. Opis problematyki reformowania systemów - doświadczenia praktyczne. Poznanie przez słuchaczy podstawowych empirycznych zależności, związanych z funkcjonowaniem systemów emerytalnych na świecie.

Kurs stanowi rozszerzenie zagadnień poruszanych na zajęciach z mikro- i makroekonomii w zakresie teorii wyboru konsumenta oraz teorii równowagi ogólnej. Stanowi wprowadzenie teoretyczne do przedmiotów ukierunkowanych na analizę funkcjonowania systemów emerytalnych, podając teoretyczne podstawy analizy zagadnień z zakresu ekonomii emerytalnej w kontekście praktycznym. Pogłębia zrozumienie mechanizmów rządzących konstrukcją systemu emerytalnego i wpływu jego struktury na całą gospodarkę.

Literatura podstawowa:

N. Barr, P. Diamond, Reforming Pensions, Principles and Policy Choices, Oxford University Press, 2008; D. Blake, Pension Economics, John Wiley&Sons, 2006; M. Góra, System emerytalny, PWE, Warszawa 2003;

J. Gruber, D.A. Wise, Social security around the world, University of Chicago Press, 1999.

Literatura uzupełniająca:

P. Diamond, Social Security Reform, Oxford University Press, The Lindahl Lectures, 2002;

D. Blake, Pension Finance, John Wiley&Sons, 2006; M. Góra, Wpływ systemu zabezpieczenia społecznego na rynek pracy, "Ekonomista" 2003, nr 1, s. 9-20; J.H. Stock, D.A. Wise, Pensions, the Option Value of Work and Retirement, "Econometrica" 1990, tom 58, nr 5, s. 1151-1180.

M. Góra, Political economy of pension reforms, "IZA Journal of Labor & Devewlopment", 2013.

Wiedza:

Student powinien być w stanie:

1. omówić podstawowe zależności systemu emerytalnego i struktury ludności oraz jej zmian w XIX, XX i XXI ww.,

2. odróżnić od siebie zależności o charakterze mikro (dodatkowe zabezpieczenie emerytalne) i te o charakterze makro (powszechny system emerytalny) oraz wyciągnąć z tego wnioski ekonomiczne i społeczne,

3. odróżnić od siebie problemy systemu emerytalnego i problemy zarządzania systemem emerytalnym,

4. omówić różne metody alokacji dochodu w czasie stosowane w ramach systemów emerytalnych oraz wskazać efekty zewnętrzne stosowania każdej z nich,

5. omówić na czym polega interes pracujących, a na czym interes emerytów i wskazać zbieżności oraz sprzeczności w tym zakresie; podział PKB między pokolenia,

6. omówić przyczyny, przebieg i istotę reform emerytalnych dokonywanych na świecie.

Umiejętności:

Student powinien umieć:

1. rozumować w kategoriach ekonomii emerytalnej,

2. krytycznie analizować artykuły prasowe o tematyce ekonomicznej poświęcone systemom emerytalnym, formułować własne sądy na ich temat, wskazywać błędy w rozumowaniu,

3. interpretować rzeczywiste dane i zjawiska w kategoriach zdobytej wiedzy,

4. ocenić propozycje reform systemów emerytalnych, korzystając z poznanych na zajęciach teorii, w szczególności - bodźców generowanych przez system emerytalny,

5. budować w spójny sposób własne poglądy na temat funkcjonowania, architektury i zmian form oraz parametrów systemów emerytalnych,

6. przeprowadzić krótko i długookresową analizę reakcji gospodarki na reformy (lub ich brak) systemu emerytalnego.

Kompetencje społeczne:

Student umie:

1. Jasno przedstawiać swoje poglądy w zakresie problematyki emerytalnej i zagadnień powiązanych.

2. Formułować argumenty na poparcie swoich sądów oraz jest otwarty na ich konfrontację z poglądami innych.

3. Modyfikować swoje poglądy w reakcji na argumenty wskazujące, że jest po temu dobry merytoryczny powód.

4. Przekazywać swoją wiedzą w sposób dostosowany do odbiorców.

egzamin testowy: 20.00%

egzamin ustny: 60.00%

referaty/eseje: 20.00%