Zaawansowana historia gospodarcza 130110-D
Wykład (WYK) Semestr zimowy 2023/24

Argumentacja historyczna w ekonomii, wnioskowanie indukcyjne. Niemiecka szkoła historyczna. Instytucjonalizm amerykański. Methodenstreit i jego anglosaskie odpowiedniki. Zanik szkoły historycznej i instytucjonalizmu po II wojnie światowej. Marksizm. Determinizm ekonomiczny.

Neoinstytucjonalizm w ekonomii i historii. Koncepcje zmiany gospodarczej Douglassa Northa. Paul David i koncepcja path dependence. Krytyka neoinstytucjonalizmu.

Relacje między człowiekiem i środowiskiem. Determinizm geograficzny i jego antyliberalny kontekst. Kulturowe koncepcje kształtowania regionów i środowiska geograficznego. Lucien Febvre i szkoła Annales. Problem hierarchizacji przestrzeni (Braudel, Fox), nowa geografia ekonomiczna (Krugman). Geoffrey Parker i dyskusja o wpływie klimatu na społeczeństwa. Próby ujęć ilościowych. Fogel i badania biometryczne. Environmental history i determinizm środowiskowy, rola efektów skali (Kremer), różnorodność środowiskowa i biologiczna (Diamond, Hibbs i Olsson)

Perspektywy czasowe. Braudel i długie trwanie. Klasyfikacja i właściwości cykli koniunkturalnych.

Spory o genezę i istotę kapitalizmu. Marks. Opozycja feudalizm-kapitalizm. Teorie socjologiczne (Weber). Szkoła Annales (Braudel) i spadkobiercy (Wallerstein). Polscy historycy gospodarczy (Grodek, Małowist, Kula). Karl Polanyi. Współczesne teorie kulturowe (Eric Jones, Mokyr, De Vries, McCloskey). Ujęcie neoinstytucjonalne (Bruce Scott)

Spory o europejskie przywództwo. Spory o pojęcie cywilizacji. Wallerstein i koncepcja system światowego. Sprzeciw wobec eurocentryzmu (Pommeranz, historycy pozaeuropejscy). Global history jako próba holistycznej interpretacji dziejów. Juergen Osterhammel. Global history w historii gospodarczej, ujęcia ilościowe (Robert Allen, Stephen Broadberry).

Dzieje handlu międzynarodowego. Historyczna weryfikacja teorii wymiany międzynarodowej. Dzieje międzynarodowych przepływów kapitału i siły roboczej.

Historia finansów. Ewolucja systemów monetarnych. Gold Standard i jego konsekwencje. System z Bretton Woods. System kursów płynnych. Ilościowa weryfikacja teorii tłumaczących funkcjonowanie systemów monetarnych.

Spory o rolę państwa w gospodarce. Podstawowe stanowiska ? keynesizm i postkeynesizm, monetaryzm i ekonomia podażowa, neoinstytucjonalizm. Nierówności społeczne i kwestie redystrybucji. Thomas Piketty. Ilościowe próby oceny skutków interwencjonizmu i wybranych elementów polityki państwa. Spory o Wielki Kryzys. Badania nad gospodarką centralnie kierowaną.

Nowa historia gospodarcza i jej źródła. Początki kliometrii (Fogel). Współczesna kliometria i jej uzupełnienia (Diebolt, Acemoglu, Greif, Olsson, Turchin). Pomiar zmiennych ekonomicznych w przeszłości i jego ograniczenia (Diebolt, Maddison, Lyons, Broadberry, Van Zanden).Współcześni krytycy kliometrii (Boldizzoni).

Ekonomiczna analiza prehistorii. Ogólne uwarunkowania gospodarki przedagrarnej. Fundamenty rewolucji agrarnej.

Wzrost w epoce przednowczesnej - ograniczenia maltuzjańskie. Maltuzjanizm i jego modelowe uogólnienia (Ashraf, Galor, Moav, Olsson). Pomiar (Galor, Maddison i kontynuatorzy, van Zanden, Broadberry). Regres technologiczny w epoce przednowoczesnej (Moav, Diamond).

Wzrost przednowoczesny i nowoczesny - zunifikowana teoria wzrostu. Sformułowanie główne (Galor, Moav). Alternatywne podejście do teorii i weryfikacji (Voth)

Rewolucja przemysłowa. Historia pojęcia. Wpływ poszczególnych czynników i modelwe ujęcia rewoucji i jej przyczyn. Pomiar (Crafts, Maddison)

Dywergencja i konwergencja po rewolucji przemysłowej. Rozprzestrzenianie się rewolucji przemysłowej i przyczyny zróżnicowania (Acemoglu, Galor, Lin, Pomerantz). Pomiar (Maddison i kontynuatorzy, Allen, Broadberry)