Historia gospodarcza 110440-P
Konwersatorium (KON) Semestr letni 2023/24

Od feudalizmu do kapitalizmu.

Podstawowe zasady XIX-wiecznego liberalizmu gospodarczego. Powstanie i historia cyklu koniunkturalnego do 1914 roku. Gospodarka wolnokonkurencyjna. Monopolizacja i jej wpływ na przebieg cyklu koniunkturalnego.

Historia pieniądza i kredytu. System waluty kruszcowej. Odmiany waluty złotej. Bimetalizm. Początki pieniądza papierowego. Historyczne modele bankowości komercyjnej. Powstanie i rola banków centralnych.

Rewolucja przemysłowa. Druga rewolucja przemysłowa. Społeczne skutki industrializacji. Mechanizm eksplozji demograficznej. Rozwój ruchu robotniczego i związków zawodowych. Rozwój ruchu spółdzielczego. Wolny handel - protekcjonizm. Liga manchesterska i zniesienie ceł zbożowych w Wielkiej Brytanii. Gospodarcze aspekty wojny secesyjnej. Uprzemysłowienie ziem polskich.

Kolonializm i jego merkantylistyczne podstawy na wczesnym etapie. Różnice między "starymi" imperiami: hiszpańskim i portugalskim. Francuska, angielska i holenderska ekspansja kolonialna. Działalność kompanii handlowych. Problem niewolnictwa w czasach nowożytnych. Rywalizacja kolonialna w XIX wieku. Ewolucja gospodarczego znaczenia kolonii. Zmiany w polityce kolonialnej państw europejskich na przełomie XIX i XX wieku. Rozwój gospodarczy Stanów Zjednoczonych w II połowie XIX wieku. Modernizacja Japonii po 1868 roku.

Gospodarcze i społeczne aspekty I wojny światowej. Modele gospodarki wojennej. Problem reparacji wojennych i ich wpływu na koniunkturę. Kryzys lat 1919-1922 i jego skutki. Inflacje, hiperinflacje i stabilizacje walutowe po I wojnie światowej. Gospodarka światowa w latach dwudziestych.

Wielki kryzys, jego przyczyny, specyfika i skutki. Nowe formy interwencjonizmu państwowego. New Deal. Interwencjonizm w państwach faszystowskich. Koniunktura gospodarcza w latach trzydziestych.

Gospodarka II Rzeczypospolitej. Problemy integracji nowego państwa. Inflacja i hiperinflacja. Reformy Władysława Grabskiego. Druga inflacja. Stabilizacja 1927 roku. Problem reformy rolnej. Wielki kryzys w Polsce. Polityka gospodarcza Eugeniusza Kwiatkowskiego.

Gospodarka radziecka w latach 1917-1941. Doktrynalne podstawy gospodarki centralnie kierowanej. Komunizm wojenny. NEP - Nowa Ekonomiczna Polityka. Socjalistyczna industrializacja i kolektywizacja.

Gospodarcze aspekty II wojny światowej. Polityka gospodarcza państw Osi w krajach okupowanych. Fazy amerykańskiej pomocy dla sojuszników: Cash and Carry, Lend Lease, UNRRA. Gospodarka wojenna w ZSRR. Skutki gospodarcze, demograficzne i społeczne II wojny światowej.

Koniunktura w świecie po II wojnie światowej. System z Bretton Woods i jego upadek. Kryzysy naftowe i ich skutki. Zwrot monetarystyczny w polityce gospodarczej. Kryzys zadłużeniowy lat osiemdziesiątych. Koniunktura w świecie po zakończeniu zimnej wojny.

Plan Marshalla. Europejskie modele państwa opiekuńczego. Geneza integracji europejskiej. EWWiS, EWG i EFTA. Procesy integracyjne po 1973 roku. Powstanie Unii Europejskiej i wprowadzenie EURO.

Gospodarka radziecka w latach 1945-1991. Gospodarka europejskich państw socjalistycznych. Działalność RWPG. Eksperymenty socjalistyczne poza Europą. Etapy rozwoju gospodarczego ChRL

Japonia i nowe kraje przemysłowe strefy Pacyfiku. Dekolonizacja i problemy gospodarcze Trzeciego Świata. Mechanizm równowagi ubóstwa.

Dzieje gospodarcze Polski po 1945 r. Powojenna odbudowa i plan trzyletni. Plan sześcioletni. Gospodarka epoki Władysława Gomułki. Gospodarka w czasach Edwarda Gierka. Próby reform gospodarczych po 1980 roku. Kryzys i upadek systemu. Plan Balcerowicza i jego konsekwencje.