Konflikt czy kooperacja? Instytucjonalne ramy gospodarowania 121590-P
Wykład (WYK) Semestr letni 2020/21

Czym są instytucje?

Instytucje formalne i nieformalne różnice efektywności gospodarek a różne uwarunkowania instytucjonalne na przykładzie krajów na różnym poziomie rozwoju o odmiennych architekturach instytucjonalnych.

Spontaniczny porządek rynkowy.

Uwarunkowania spontanicznego porządku rynkowego. Ekonomia klasyczno-neoklasyczna. Świat pełnej informacji i pełnej racjonalności. Dążenie do jednej równowagi. Rozwój gospodarczy. Proste gry pokazujące działanie niewidzialnej ręki rynku. Konsekwencje uchylenia założeń o pełnej informacji i pełnej racjonalności. Zawodność rynku. Koncepcja wielu stanów równowagi.

Asymetria informacji.

Funkcjonowanie rynku w warunkach istnienia kosztów transakcyjnych. Koszt korzystania z Rynku. Poziom transakcji wewnątrzgrupowych na świecie. Integracja pionowa w przedsiębiorstwach.

Efekty zewnętrzne. Definiowanie własności prywatnej. Teoremat Coase'a. Architektura własnościowa i wpływ na efekty gospodarowania.

Bodźce i efekty ekonomiczne.

Różnice w efektywności gospodarczej własność wspólna i własność prywatna. Wpływ pojawienia się własności prywatnej na historię ludzkości. Porównanie gospodarek opartych na własności prywatnej i państwowej.

Prawo do zysku. Koszt agencji i sposoby jego ograniczania. Różne formy przedsiębiorstw, hierarchiczne struktury, gospodarki centralnie planowane omawiane z perspektywy kosztów agencji.

Defekt koordynacji.

Zjawisko defektu koordynacji w świecie realnym. Omówienie przy użyciu teorii gier i ekonomii eksperymentalnej.

Zacofanie gospodarcze. Omówienie problemu z perspektywy defektu koordynacji. Model inwestycyjny z wieloma punktami równowagi. Utknięcie w niskiej równowadze. Metody wypychania gospodarki. Przykłady sukcesów rozwojowych krajów stosujących metodę Big Push - koordynowania inwestycji.

Zaufanie i kapitał społeczny. Znaczenie oczekiwań wobec zachowań innych dla decyzji ekonomicznych. Omówienie metod zapobiegania defektom koordynacji poprzez rozwój kapitału społecznego, budowanie zaufania. Różnice między gospodarkami rozwiniętymi i rozwijającymi się. Efekty gier opartych na zaufaniu. Poziom kapitału społecznego a trajektoria rozwoju gospodarczego.

Struktura władzy. Wpływ władzy politycznej na efekty gospodarowania ? demokracja. Mancur Olson systemy polityczne a efekty ekonomiczne. Instytucje włączające i wyłączające - Daren Acemoglu, przykłady historyczne i współczesne.

Dyktatura. Typy dyktatur i ich wpływ na efekty gospodarcze. Dyktatura prorozwojowa, dyktatura kleptokratyczna - porównanie międzynarodowe.

Ograniczona racjonalność. Behawioralne uwarunkowania wyborów ekonomicznych. Przedstawienie efektów podstawowych gier ekonomicznych wskazujących na behawioralne uwarunkowania wyborów ekonomicznych. Gra dyktator, gra ultimatum, efekt otoczenia, zakotwiczenie. Heterogeniczność uczestników gospodarki.

Ścieżka zależności. Wpływ przeszłości na kształt dzisiejszych odmiennych uwarunkowań instytucjonalnych. Różnice rozwojowe. Kraje Ameryki Południowej i Ameryki Północnej. Przełamywanie ścieżek zależności. Kraje Azji Wschodniej. D. North, D. Nelson, R. Winter, D. Acemoglu, J. Robinson.

Zmiana instytucjonalna. Ewolucja i rewolucja instytucjonalna. Konflikt pomiędzy instytucjami formalnymi i nieformalnymi. Formowanie się masy krytycznej warunkującej zmianę. Na przykładzie zmian w Korei Północnej.

Podsumowanie. Analiza wybranych przypadków z gospodarki międzynarodowej w oparciu o narzędzia zdobyte podczas wykładu.